آبیاری بارانی چیست ؟
آبیاری بارانی چیست؟
آبیاری بارانی یکی از روش های آبیاری زمین های کشاورزی است که در آن سیستم پمپاژاز لوله ها و آبپاش ها تشکیل شده است که از طریق پمپاژ آب به هوا قطرات آب مانند قطرات باران بر روی محصولات کشاورزی پاشیده می شود. هدف اصلی این نوع سیستم آبیاری، آبرسانی قطره ای به صورت یکنواخت بر روی محصولات کشاورزی است.
آبیاری بارانی برای چه محصولاتی مناسب هست؟
آبیاری بارانی برای محصولاتی که به صورت ردیفی کشت می شوند یا درختان و همینطور محصولاتی که قطرات درشت آب باعث آسیب رساندن به آن ها می شود مناسب تر هست. همچنین این روش آبیاری نسبت به روش سنتی هدر رفت آب کمتری دارند و هینطور حجم محصول تولیدی را افزایش می دهد.
آبیاری بارانی برای چه زمین هایی مناسب است؟
در زمین هایی با شیب های تند این روش آبیاری مناسب نمی باشد زیرا شیب زمین باعث کاهش یکنواختی فشار آب در نواحی مختلف می شود. پس تا حدالامکان باید در زمین های مسطح و هموار از این روش آبیاری استفاده کرد.
آبیاری بارانی برای چه خاک هایی مناسب است؟
آبیاری بارانی با همه انواع خاک ها سازگار است اما خاک های شنی که نرخ نفوذ پذیری بالایی دارند مناسب ترین خاک ها و خاک رس نامناسب ترین خاک برای این روش آبیاری می باشد. بنابراین باید توجه کرد که دبی خروجی آبپاش ها که برحسب میلی متر بر ساعت سنجیده می شود با نرخ نفوذپذیری خاک یکسان باشد تا از جاری شدن آب روی زمین جلوگیری کرد.
آب مناسب برای آبیاری بارانی؟
برای جلوگیری از اسنداد آبپاش ها حتی الامکان بهتر است از آب های با رسوبات کمتر استفاده شود. اگر چه عدم وجود رسوبات و املاح آب در آبیاری بارانی از حساسیت کمتری نسبت به آبیاری قطره ای برخوردار است اما بهتر از از ایستگاه های فیلتراسیون در آبیاری های بارانی استفاده شود.
نکات مهم در نگهداری تجهیزات سیستم آبیاری بارانی:
برای افزایش طول عمر تجهیزات آبیاری بارانی رعایت نکات زیر الزامی ست:
الف) چک کردن و تعویض فیلترها ترجیحا بصورت هفتگی
ب) بررسی تمامی تجهیزات و اتصالات سیستم آبیاری در فصول زمانی ثابت و تعویض تجهیزات از قبیل لوله ها و شیرآلات خراب
ج) باز کردن جزئی شیر فلکه ها بعد از فصل آبیاری تا لاستیک های آب بندی دچار فرسودگی نشوند
سیستم آبیاری بارانی چه مزایایی دارد؟
استفاده از لوله بجای کانال های آبی که تلفات آب زیادی دارد.مناسب بودن برای آبیاری انواع خاک
مناسب برای زمین های کشاورزی که تراکم کشت بالایی دارند
صرفه جویی حدود ۵۰ درصدی در مصرف آب در مقایسه با آبیاری به روش سنتی
سازگاری با انواع آب و هوا به جز آب و هوای بادخیز
امکان اضافه کردن کود و مواد شیمیایی به آب در روش آبیاری بارانی
سیستم آبیاری بارانی چه معایبی دارد؟
باد عامل مختل کننده راندمان آبیاری در این روش
بالا بودن هزینه اولیه آبیاری
نرخ تبخیر آب نسبت به آبیاری قطره ای بالاتر است
در صورتی که کیفیت آب آبیاری مناسب نباشد و ذرات معلق آن بالا باشد امکان آبیاری وجود ندارد.
در این روش آبیاری امکان دارد سموم روی محصولات شسته شوند.
دسته بندی سیستم های آبیاری برانی بر اساس کاربرد کشاورزی:
سیستم آبیاری سنتی و کلاسیک
سیستم آبیاری اتوماتیک و مدرن
سیستم آبیاری سنتی و کلاسیک:
مرسوم ترین سیستم های آبیاری کلاسیک عبارتند از:
متحرک
نیمه متحرک
ثابت با آبپاش متحرک
ثابت
سیستم کلاسیک متحرک:
در آبیاری کلاسیک متحرک میتوان تمامی تجهیزات را در انتهای فصل باز کرد. از این روش در زمین های کوچک و پراکنده و همینطور زمین های نامتقارن میتوان استفاده کرد. نسبت به دیگر روش های آبیاری مقرون به صرفه تر است. این روش آبیاری برای محصولات ردیفی که ارتفاع پایینی دارند مناسب است. برای اجرای آن میتوان از لوله های لی فلت استفاده کرد. اما نیاز به نیروی انسانی بالا از معایب این سیستم آبیاری است.
سیستم کلاسیک نیمه متحرک:
سیستم کلاسیک نیمه متحرک روشی دیگر از آبیاری به روش قطره ای است. آبپاش ها، لوله های فرعی و اصلی و همچنین آب پاش ها روی لوله نصب می شوند و امکان جابجایی دارند. این روش آبیاری برای زمین های نامتقارن و پراکنده مناسب می باشد
سیستم کلاسیک ثابت با آبپاش متحرک:
در این روش از آبیاری پس از طراحی سیستم محل قرار گیری آبپاش توسط شیر خودکار مشخص می شود و آبپاش ها در محل های مشخصی از یکدیگر قرار می گیرند. در این روش آبپاش ها در فاصله های بیشتری از یکدیگر قرار می گیرند و شیرهای خودکار در فاصله های دورتر از یکدیگر هستند.در این سیستم آبیاری آبپاش ها با رایزر متحرک هستند و روی شیر خودکار قرار می گیرند. در این روش لوله های اصلی در زمین مدفون می شوند و لوله های جانبی به صورت مدفون یا روی زمین قرار می گیرند. با انتخاب رایزرهای بلندتر میتوانیم از این روش برای آبیاری محصولات با ارتفاع بیشتر نیز استفاده کنیم. سیستم آبیاری ثابت با آب پاش متحرک به دلیل ویژگی های خاص خود از رایج ترین و محبوب ترین روش های آبیاری بارانی در بین کشاورزان می بشد.
سیستم کلاسیک ثابت:
تمام اجزا آبیاری کلاسیک ثابت در طول فصول مختلف ثابت هست و امکان جابجایی آن وجود ندارد. این روش پرهزینه ترین روش آبیاری بارانی است و برای محصولات چند ساله کاربرد دارد.
سیستم آبیاری اتوماتیک و مدرن
از سیستم های آبیاری مدرن برای زمین های یکپارچه با وسعت بیشتر استفاده می شوند. در این روش از تکنولوژی های پیشرفته تری استفاده می شود به همین دلیل به دانش فنی بیشتری احتیاج دارد.
ویل موو wheel move
سیستم آبیاری ویل موو یا لوله چرخان از لوله ای آلومینیومی به همراه تعدادی چرخ تشکیل شده است که در وسط محور موتوری بنزینی برای جابجایی لوله تعبیه شده است. سرعت جابجایی این لوله چرخان ده متر بر ساعت هست و مدت آبیاری توسط آن به نوع محصول و میزان آبیاری مورد نیاز بستگی دارد. طول ویل موو در عریض ترین حالت های آبیاری به ۴۰۰ الی ۵۰۰ متر میرسد. برای محصولاتی که ارتفاع آن ها تا حدی بلند باشد آبیاری با این روش دارای محدودیت است.
آبیاری بارانی تفنگی Gun
آبیاری تفنگی از قرقره ای بزرگ چرخدار که دور آن لوله پلی اتیلن پیچیده شده است تشکیل شده، در انتهای لوله پلی اتیلن یک آبپاش تفنگی قرار دارد. از مهم ترین ویژگی های این روش آبیاری قابلیت جابجایی سیستم آبیاری است. شعاع آبیاری تا حدود ۳۰ الی ۵۰ متر هم میرسد به همین دلیل میزان وزش باد بر کیفیت آبیاری بسیار تاثیرگذار است. از این روش آبیاری معمولا برای تکمیل آبیاری زمین هایی که ماسه ای و سبک هستند استفاده می شود.
آبفشان دوار Center pivot
سیستم آبیاری دوار که به سیستم عقربه ای دوار هم معروف است. از بال هایی تشکیل شده است که زمین را حول یک محور بصورت دوار آبیاری می کند. شعاع آبیاری به طول لوله لیترال بستگی دارد که معمولا بین ۱۵۰ تا ۶۰۰ متر می رسد. نیروی انسانی در این روش به حداقل رسیده بطوریکه یک نفر قابلیت کنترل ۴ تا ۵ دستگاه را برای آبیاری ۲۰۰ تا ۳۰۰ هکتار زمین را دارد. این روش معایبی هم دارد از قبیل نامناسب بودن آن برای آبیاری زمین هایی که شیب بیشت از ۱۵% دارند. آبیاری نشدن گوشه های زمین، جاری شدن آب روان در انتهای مسیر و بالا بودن هزینه اولیه این سیستم آبیاری.
خطی Linear
در روش خطی بال لیترال بر روی چرخ هایی سوار شده است که توسط این چرخ ها جابجا می شوند. در این روش آبیاری زمین بصورت مستطیل و مربع آبیاری می شود. آبپاش ها یا همان آبفشان ها بصورت معلق از بازوها آویزان شده است و از طریق آن ها آبیاری صورت می گیرد.
اجزاء سیستم های آبیاری
سیستم های آبیاری از از جزاء زیر تشکیل شده اند:
الف) واحد پمپاژ
ب) خطوط انتقال آب
ج) آبپاش ها
د) اتصالات و شیرآلات
واحد پمپاژ
پمپ های آب با توجه به نوع منبع آب و فاصله آن به زمین کشاورزی تعیین می گردد. که به چهار گروه پمپ های گریز از مرکز، توربینی، فشار قوی و شناور تقسیم می شوند.
خطوط انتقال آب
خطوط انتقال آب به دو بخش خطوط انتقال اصلی و فرعی تقسیم می شوند. خطوط اصلی که وظیفه آن انتقال آب از منبع تا خطوط فرعی است معمولا ثابت هستند و میتوان آن ها را بصورت مدفون در زمین قرار داد، جنس آن ها معمولا فلزی یا پلی اتیلن می باشد. خطوط فرعی هم برای انتقال آب از خطوط اصلی به آبپاش ها استفاده می شود.
آبپاش ها:
از آبپاش ها برای پخش کردن و توزیع آب بر روی محصولات و زمین های زراعی استفاده می شود. آبپاش های بارانی در مدل های مختلف در بازار وجود دارند که هرکدام با توجه به ویژگی هایش دارای شعاع آبپاشی متفاوتی است.
اتصالات و شیرآلات:
اتصالات فلزی و پلیمری از موارد مهم در کیفیت سیستم های آبیاری می باشد. بنابراین در هنگام انتخاب شیرآلات دقت کنید تا از کیفیت بالایی برخوردار باشند و دارای تائیدیه معاونت آب و خاک جهاد کشاورزی و علامت استاندارد باشند.
در صورت نیاز به شیرآلات و اتصالات پلیمری باکیفیت در سیستم آبیاری خود میتوانید به گروه محصولات آریو کشت پارس مراجعه نمایید.
